Χαιρετισμός

Η ημερίδα με θέμα “Αυτόνομη Κατάδυση και Επιστήμη των Πολιτών”, η οποία πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ναυτικού Μουσείου της Ελλάδος το Σάββατο 7 Μαρτίου 2020 διοργανώθηκε με αφορμή την συμπλήρωση δύο χρόνων δραστηριοτήτων της Ομάδας Εναλίων Αποτυπώσεων του Εργαστηρίου Τοπογραφίας, του Τμήματος Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών, της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Η Ομάδα Εναλίων Αποτυπώσεων (ΟΕΑ), συνεργάζεται με τα μέλη της καταδυτικής κοινότητας για την αναζήτηση, την καταγραφή, την μελέτη και την ανάδειξη των ιδιαιτεροτήτων του θαλασσίου περιβάλλοντος, αναλαμβάνοντας συγχρόνως την σχετική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. Με λίγα λόγια να αντιληφθούμε όλα όσα σχετίζονται με την σύγχρονη ναυτική ιστορία του τόπου μας. Στόχος της ΟΕΑ είναι να «έρθει στο φως ό,τι βρίσκεται στο βάθος», με ειδικότερο αντικείμενο ενασχόλησης τα ναυάγια και την διάδοση της Επιστήμης (public science). Διότι είναι φανερό ότι στην χώρα μας, αν και υπάρχουν οργανωμένες δράσεις για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σε θέματα θαλάσσιου περιβάλλοντος, δεν δίνεται η ανάλογη βαρύτητα σε ζητήματα που αφορούν τον πολιτισμό της θάλασσας.

Η προστασία των ναυαγίων (ως υλικά αγαθά) και η διατήρηση της ιστορίας ή της σημασίας τους (ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά) υποστηρίζεται από την τοπογραφική τεκμηρίωση, την συλλογή αρχειακού υλικού, την ταυτοποίησή τους και την φιλμογραφική τους ανάδειξη. Μέσω εξειδικευμένων προγραμμάτων εκπαίδευσης και καταδυτικών δραστηριοτήτων που συντονίζουν ή συμμετέχουν τα μέλη της ΟΕΑ επιδιώκεται αφ’ ενός η ασφαλής και υπεύθυνη προσέγγιση και αφ’ ετέρου η τεκμηρίωση, η παρακολούθηση, η ανάδειξη και η προστασία της ενάλιας φυσικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς και του πλούτου των ελληνικών θαλασσών.

Σκοπός της εκδήλωσης ήταν η διερεύνηση των προοπτικών της σχέσης που αναπτύσσεται μεταξύ Αυτόνομης Κατάδυσης και Επιστήμης των Πολιτών (citizen science) στην χώρα μας. Θεωρώντας αυτές ως δύο σημαντικούς πυλώνες για την διαφύλαξη της ενάλιας φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, για την βιωσιμότητα στις ελληνικές θάλασσες και για την πρόοδο της επιστήμης του Ωκεανού, στο πρώτο μέρος αναδείχθηκαν καλές πρακτικές που αφορούν σε διαδικασίες ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης, εκπαίδευσης ή ενεργούς συμμετοχής αυτοδυτών, στην συνέχεια παρουσιάστηκαν παραδείγματα και προοπτικές ατομικών ή ομαδικών πρωτοβουλιών για την άμεση ή την έμμεση υποστήριξη επιστημονικού έργου που διεξάγεται στον ενάλιο χώρο, ενώ στο τρίτο μέρος ακολούθησε ανοιχτή συζήτηση για τους τρόπους πραγματοποίησης ερευνητικών δραστηριοτήτων από αυτοδύτες στην Ελλάδα.

Τέλος, διατυπώθηκαν ερωτήματα και προτάσεις για την περαιτέρω διερεύνηση του τοπίου της Επιστημονικής Κατάδυσης, ως προς το υφιστάμενο πλαίσιο και τις πιθανές εξελίξεις στο Θαλάσσιο περιβάλλον. Παράλληλα, το κοινό είχε την δυνατότητα να συμμετάσχει σε έρευνα μέσω ερωτηματολογίου για την “Αυτόνομη Κατάδυση και την Επιστήμη των Πολιτών”. Η έρευνα διεξάγεται στα πλαίσια του έργου ScienceDIVER “Cross-sectoral skills for the Blue Economy labor market” (κωδικός 863674, EMFF-Blue Economy-2018), στο οποίο συντονιστής εταίρος είναι το Εργαστήριο Τοπογραφίας, ΑΠΘ (sciencediver.eu).

Κωνσταντίνος Τοκμακίδης
καθηγητής ΑΠΘ